CZERWIEC

Rośliny ozdobne
Wykopujemy tulipany

Co roku, zwykle w końcu czerwca (lub na początku lipca) wykopujemy cebule tulipanów. Robimy to w czasie, gdy rośliny kończą wegetację i zaczynają wchodzić w stan spoczynku, tzn. ich liście żółkną, załamują się i zasychają, a cebule mają lekko brunatne łuski. Wykopane cebule dosuszamy przez dwa tygodnie, a następnie czyścimy, sortujemy i przechowujemy w suchym, przewiewnym pomieszczeniu o temperaturze ok. 17-20oC.
Wysiewamy rośliny dwuletnie
Czerwiec to optymalny termin wysiewu nasion roślin dwuletnich (m.in. bratków, dziewann, dzwonków, goździków brodatych, malw, miesiącznic, niezapominajek, stokrotek). Wysiewamy je do skrzyneczek, kuwet lub wielodoniczek. Siewki w fazie 3-4 par liści przepikowujemy do małych doniczek, skąd po dobrym przekorzenieniu przesadzamy na miejsce stałe w rozstawie odpowiedniej dla poszczególnych gatunków. Dzwonki, malwy, dziewanny i miesiącznice wytwarzają palowy system korzeniowy i źle znoszą przesadzanie.
W związku z czym, nasiona tych roślin wysiewamy bezpośrednio na miejsce stałe lub do doniczek.
Zabiegi pielęgnacyjne
W czerwcu, w okresie intensywnego wzrostu, nawozimy i podlewamy byliny, krzewy i rośliny jednoroczne rosnące zarówno w gruncie, jak i w pojemnikach. Podlewamy zgodnie z zasadą: rzadziej a obficiej, by woda dotarła w głąb systemu korzeniowego. Rośliny sezonowe rosnące w donicach na balkonach i tarasach podlewamy codziennie a nawozimy w zależności od wymagań - zwykle co tydzień lub raz na dwa tygodnie. Systematycznie spulchniamy ziemię na rabatach oraz wyrywamy pojawiające się chwasty, zwłaszcza wokół roślin świeżo posadzonych.
Zagospodarowujemy miejsca na rabatach
Zagospodarowujemy puste w tym okresie miejsca po wykopanych lub wchodzących w stan spoczynku roślinach cebulowych i niektórych bylinach (m.in. zawilcach, omiegach, serduszkach). Wolne miejsca możemy obsiać roślinami jednorocznymi rozmnażanymi z siewu wprost do gruntu. Najlepiej do tego celu nadają się gatunki szybko rosnące o płytkim systemie korzeniowym - portulaka, maczek kalifornijski, smagliczka, nasturcja i ubiorek. Możemy też posadzić rozsadę roślin sezonowych - aksamitek, pelargonii, żeniszka, lobelii czy szałwii.
Przycinamy krzewy
Co roku, po kwitnieniu, wykonujemy cięcie regulujące u kwitnących wiosną krzewów. Ma ono na celu zapobiec nadmiernemu rozrastaniu się roślin, utrzymać ich naturalny pokrój oraz pobudzić do obfitego kwitnienia w następnym roku. Jest to również dobry termin na cięcie żywopłotów iglastych. W celu np. zagęszczenia rosnących w żywopłotach cyprysików, jałowców, żywotników, choin, cisów i modrzewi, możemy skrócić młode przyrosty o połowę.
Sadownictwo
Pierwsze zbiory

Już na początku miesiąca zbieramy owoce najwcześniejszych odmian roślin jagodowych: truskawki, poziomki, jagody kamczackiej i czereśni. Pod koniec czerwca możemy zbierać owoce wczesnych porzeczek, agrestu i malin. Dojrzałe, wybarwione i wyrośnięte owoce najlepiej zbierać w godzinach rannych. Wczesne odmiany czereśni należy zabezpieczyć siatką przed ptakami, zawiązując końcówki siatki wokół pnia.
Formowanie
Kontynuujemy formowanie koron drzew poprzez przekładanie klamerek z pędów wcześniej przygiętych do pozycji poziomej na nowe słabsze przyrosty. Silniej rosnące pędy już lekko zdrewniałe odginamy do poziomu za pomocą sznurków lub ciężarków. Wyłamujemy pierwsze najsilniejsze wilki na jabłoniach i gruszach. Uszczykujemy wierzchołki 20-25 cm przyrostów u śliw. Kontrolujemy wzrost przyjętych zrazów po kożuchówce: luzujemy lub usuwamy wiązania, uszczykujemy wierzchołki zrazów, przywiązujemy zrazy do podpórek, patyków chroniących przed wyłamaniem. Rozpoczynamy formowanie winorośli polegające na: usuwaniu bezpłodnych pędów i nadmiaru płodnych, uszczykiwaniu pasierbów, przerzedzaniu kwiatostanów.
Zabiegi agrotechniczne
Czerwiec to okres intensywnego wzrostu drzew i krzewów. Pamiętajmy o zastosowaniu drugiej dawki nawozów azotowych i regularnym usuwaniu chwastów z jednoczesnym uzupełnieniem ściółki organicznej w postaci kory lub trocin wokół drzew czy w rzędach krzewów. Co 7-10 dni uzupełniamy niedobory wody w glebie podlewając krzewy jednorazową dawką 5-10 l, a drzewa 10-20 litrów. Jeżeli rozmnażamy przez odkłady agrest, winorośl lub porzeczkę, to w czerwcu wykonujemy drugie obsypywanie trocinami, torfem lub ziemią wyrastających młodych pędów do połowy ich wysokości.
Przerzedzanie zawiązków
Pod koniec miesiąca, po opadzie czerwcowym przerzedzamy zawiązki brzoskwiń, nektaryn i jabłoni. Ręczne przerzedzanie wykonujemy na zawiązkach wielkości orzecha laskowego. W pierwszej kolejności usuwamy zawiązki małe, chore, uszkodzone, zdeformowane. Zabieg ten wykonujemy ręcznie lub specjalnym sekatorem, pozostawiając na pędzie szypułkę zawiązka. U brzoskwini i nektaryny owoce pozostawiamy co 20 cm, u odmian jabłoni średnioowocowych co 10-15 cm, u wielkoowocowych co 20 cm. U śliwy na metrze bieżącym pędu należy zostawić 15 owoców. Zabieg przerzedzania zawiązków poprawia jakość pozostawionych owoców i sprzyja regularnemu owocowaniu drzewa.

Ochrona roślin
Robaczywe czereśnie i wiśnie

Na przełomie maja i czerwca pojawia się nasionnica trześniówka - mała muchówka, wylatująca z gleby w okresie pełni kwitnienia robinii (zwanej akacją) i po kilku dniach rozpoczynająca składanie jaj na owocach czereśni i wiśni.
O obecności nasionnicy możemy się przekonać, zawieszając na drzewach pomarańczowe tabliczki lepowe zawierające atraktanty zapachowe, do których przylepiają się te małe muchówki z brązowymi przepaskami na skrzydłach. Pułapki te służą zarówno do sygnalizacji, jak i do wyłapywania szkodnika. Zabieg ochronny, który powinien być przeprowadzony kilka dni po wylocie pierwszych nasionnic, jest bardzo trudny do wykonania na działce, wymaga nowoczesnego sprzętu (zwłaszcza gdy drzewa są duże), a także odzieży ochronnej. Ponadto, w kolejnych dniach po zabiegu można się spodziewać dalszych nalotów nasionnicy (z okolicznych ogrodów), a więc... "syzyfowa praca". Radzę zebrać jak najszybciej owoce, a pod koniec czerwca rozkładać pod drzewami włókninę, tak aby utrudnić wypadającym z owoców larwom zagrzebanie się w glebie.
W orzechach laskowych

W drugiej połowie maja uaktywnia się słonkowiec orzechowy - ryjkowiec, powodujący robaczywienie orzechów leszczyny. Chrząszcz ten zimuje w glebie. O jego obecności najłatwiej się przekonać, potrząsając gałęziami ponad trzymanym poniżej parasolem. Jest to także metoda na pozbycie się części ryjkowców. Najwłaściwszym terminem zwalczania słonkowca jest druga połowa maja, po wcześniejszym stwierdzeniu jego obecności na krzewach. Zwalczanie jest konieczne tylko wtedy, gdy owad występuje licznie z roku na rok, powodując zauważalne szkody.
W strąkach grochu
Pachówka strąkóweczka to niewielki motyl, którego gąsienica rozwija się w strąkach grochu. Najliczniejsze występowanie pachówki obserwujemy w strąkach późnych odmian. Jej obecność można stwierdzić za pomocą pułapki feromonowej, a ewentualny zabieg należy przeprowadzić 7-9 dni po stwierdzonym wylocie motyli. Proponuję jednak, aby w przyszłości wysiewać wcześniejsze odmiany grochu, zbierać jak najszybciej strąki, nie dopuszczając (podobnie jak w przypadku nasionnicy) do zejścia gąsienic do ziemi, a także dokładnie przekopywać grządkę bezpośrednio po zbiorze grochu.
Na truskawce
Zwalczanie szarej pleśni na truskawce należy rozpocząć w okresie kwitnienia roślin, zwłaszcza gdy w tym czasie występują liczne opady deszczu. Polecane preparaty to Switch 62,5 WG i Teldor 500 SC.
Warzywnictwo
Prace pielęgnacyjne

W tym miesiącu musimy szczególnie zadbać, aby zapewnić roślinom optymalne warunki wzrostu i rozwoju. Systematycznie usuwamy chwasty w międzyrzędziach i w rzędach roślin. Najlepiej je niszczyć, gdy są małe i nie stanowią jeszcze konkurencji dla warzyw. Nie można zapomnieć o podlewaniu warzywnika, zwłaszcza niedawno posadzonej rozsady czy obsianych grządek. W razie potrzeby dokonuje się przerywki, gdzie siewki są zbyt gęste, a wymagana jest większa rozstawa - w zależności od gatunku.
Po ulewnych deszczach, ubijających glebę, należy niezwłocznie wzruszyć ziemię, aby zniszczyć skorupę glebową, szczególnie niepożądaną dla wschodzących nasion (np. fasoli, marchwi, pietruszki). Niektóre posadzone wcześniej warzywa, 2-3 tygodnie po przyjęciu się rozsady wymagają pogłównego zasilenia nawozami. Jeśli zauważymy jakieś przebarwienia na liściach, świadczące np. o niedoborze składników pokarmowych, objawów tych nie należy lekceważyć, można zastosować nawożenie dolistne roztworem nawozu wieloskładnikowego. Należy pamiętać, aby nie stosować wyż-szych dawek niż zalecane, szczególnie jeśli są to młode rośliny.
W uprawach przyspieszonych usuwa się już folię perforowaną lub włókninę. Termin zdejmowania płaskich osłon zależy od zaawansowania roślin we wzroście oraz od przebiegu pogody. Zdejmuje się je w dzień pochmurny, a jeśli jest słońce, to w godzinach popołudniowych, przed wieczorem, aby zmniejszyć roślinom szok temperaturowy. Gdy jest chłodno, okrycia te pozostawia się jeszcze kilka dni dłużej.
Zbiory
W czerwcu w warzywniku zbiera się coraz więcej plonów: wczesne warzywa kapustne, różne gatunki liściowych, rzepowatych, rabarbar, szparagi, groch zielony, cebulę z zielonym szczypiorem, a pod koniec miesiąca można zbierać pierwsze pomidory i ogórki spod osłon. Zaczynają plonować już kabaczki, cukinia i patisony.
Pod osłonamiWietrzymy tunele i szklarnie, aby upraw nie przegrzewać. Temperaturę powietrza można obniżyć przez polewanie wodą przejść i powierzchni ziemi, ale jest i tak konieczne intensywne wietrzenie, by nie wzrastała wilgotność powietrza. Warzywa uprawiane przy podporach, szczególnie pomidory i ogórki, wymagają odpowiedniego cięcia i podwiązywania pędów do podpór.


"Profilaktyka dla zdrowych warzyw"
Zmianowanie roślin polega na odpowiednim zaplanowaniu upraw określonych grup roślin po sobie, w taki sposób, aby stworzyć możliwie najlepsze warunki dla ich wzrostu i rozwoju.

Ważne zmianowanie roślin
Uprawa roślin ogrodniczych, szczególnie na niewielkim areale, wymaga systematycznej rotacji gatunków. Zmianowanie roślin pozwala ograniczyć zjawisko zmęczenia gleby, na które składają się takie czynniki jak: jednostronne wyczerpanie składników pokarmowych, nagromadzenie w glebie związków hamujących wzrost i rozwój roślin następczych, kumulacja organizmów o działaniu chorobotwórczym oraz chwastów.

Dobrze zaplanowane następstwo roślin po sobie pozwala na uzyskanie zdrowych, wysokich i dobrej jakości plonów oraz ułatwia utrzymanie dobrej kultury i żyzności gleby.

Podstawowe zasady zmianowania

Nie wolno uprawiać po sobie roślin spokrewnionych - należących do tego samego gatunku ani rodziny np. po rzodkiewce nie sadzi się kalarepy lub brokułu oraz nie łączy poplonów z rzepaku i gorczycy z warzywami z rodziny kapustowatych. Powodem takich zaleceń jest rozprzestrzenianie się kiły kapusty atakującej wszystkie gatunki należące do tej rodziny roślin. Z powodu nagromadzenia agrofagów niszczących bakterie brodawkowe żyjące w symbiozie rodziną bobowatych należy nie częściej niż co 4 lata powtarzać uprawy roślin strączkowych (zgłasza grochu). Ze względu na nicienie mątwika burakowego, należy zachować czteroletni odstęp przed powrotem na to samo stanowisko buraka ćwikłowego.
Rośliny o płytkim systemie korzeniowym należy uprawiać na przemian z roślinami korzeniącymi się głęboko. Następstwo roślin o podobnej budowie systemu korzeniowego prowadzi do jednostronnego zubożenia gleby ze składników pokarmowych tych samych warstw gleby. Stąd najpierw sadzi się rośliny o głębokich korzeniach (burak ćwikłowy, kapusta, marchew), a następnie płytko korzeniące się gatunki (cebula, sałata, szpinak), tworząc dla nich tym samym naturalny drenaż.
3. Rośliny okrywające glebę powinno się uprawiać przed gatunkami wrażliwymi na zachwaszczenie. Przykładowe rośliny cieniujące to: dynia, cukinia, ogórek, kapusta, a wrażliwe na zachwaszczenie są cebula z siewu, marchew i pietruszka.
W uprawie roślin tym samym zagonie, w zależności od gatunku, należy zachować minimalny odstęp czasu zgodny z poniższą tabelą.

Przerwa
Przykłady i gatunki

nie częściej niż co 5 lat

szparag, rośliny narażone na agrofagi gdy występują w dużym nasileniu szkodliwe nicienie lub choroby, jak np. kiła kapusty, głownia cebuli itp.

nie częściej niż co 4 lata

kapusta, kalafior, kalarepa, rzodkiewka, rzepa, rzodkiew, chrzan, jarmuż, brokuł, pietruszka, cykoria, groch, burak ćwikłowy

nie częściej niż co 3 lata
fasola, ogórek, sałata, czosnek, seler, marchew

nie częściej niż co 2 lata

cebula, por

Uprawa współrzędna

Równoczesna uprawa różnych gatunków obok siebie umożliwia racjonalne wykorzystanie przestrzeni na działce. Sadząc rośliny na przemian w rzędzie albo przemiennie rzędowo bazuje się również na wzajemnym oddziaływaniu roślin. Przy planowaniu nasadzeń określonych gatunków roślin należy kierować się przykładami dobrego sąsiedztwa. Zestawienie gatunków dla upraw współrzędnych przedstawia poniższa tabela.

Gatunek
Dobre sąsiedztwo


Burak ćwikłowy
Cebula, czosnek, ogórek, sałata

Cebula
marchew, ogórek, sałata, seler,

Fasola szparagowa
Burak ćwikłowy, kapusta, marchew, ogórwk, sałata, rzodkiewka

Groch
Kapusta, marchew, por, rzodkiewka, sałata, szpinak

Kapusta
Fasolka szparagowa, groch, pomidor, por, sałata, seler, rzodkiewka

Marchew
Cebula, fasola szparagowa, groch, pomidor, por, sałata, szpinak, rzodkiewka

Ogórek
Burak ćwikłowy, cebula, fasola, kapusta, sałata, seler, szpinak

Por
Kapusta, marchew, pomidor, sałata, rzodkiewka.

Rzodkiewka
Fasola, groch, kapusta, marchew, pomidor, por, sałata, szpinak

Sałata
Burak ćwikłowy, cebula, fasola, marchew, ogórek, pomidor, por, rzodkiewka

Seler
Czosnek, kapusta, pomidor, ogórek

Ziemniak
Czosnek, szpinak

Naturalną, biologiczną formą ochrony upraw jest łączenie nasadzeń gatunków, które wzajemnie chronią się przed szkodnikami. Przykładem jest cebula i marchew, którym olejki lotne na przemian odstraszają śmietkę cebulankę oraz połyśnicę marchwiankę. Pomiędzy grządkami roślin warzywnych warto stosować też wsiewki ziół (tj. koper, szałwia, bazylia, tymianek, rozmaryn, bylica), których zapach odstrasza niektóre szkodniki i gryzonie. Podobne właściwości, ale w stosunku do bakterii i grzybów mają związki lotne zawarte w czosnku i cebuli. Warzywa te posadzone pomiędzy truskawkami zapobiegają szarej pleśni.
KORZYSTNI I NIEKORZYSTNI "SĄSIEDZI"    
Kreator stron www - przetestuj!